Het was koud het voorbije weekend. Dus werd ons aangeraden om ons warm te kleden. Thermisch ondergoed, skisokken en stevige bottinnen, windstopper, muts en sjaal: zo gingen wij, leden van vzw Conscious Crew, in het kielzog van de ervaren vrijwilligers van vzw Humain naar een kamp in Duinkerke, waar op dit moment zo’n 700 mensen op de vlucht – vrouwen, mannen én kinderen – proberen te overleven. Het is voor hen de laatste tussenstop op weg naar de droom van een beter leven. Dat beter leven, daar zijn ze nog lang niet. Momenteel verblijven ze in de winterse koude in oude fabrieksruïnes, omgeven door afval en ranzigheid, zonder sanitaire voorzieningen of stromend water, zonder elektriciteit. Verlaten door menselijkheid. Schoenen – als ze die al hebben – in de juiste maat en in goede staat zijn een luxe. Hetzelfde geldt voor warme kledij, drinkbaar water en hout om af en toe een vuurtje te maken. Het kamp is een broeihaard voor ziektes en ongedierte. Het is een plek waar vechtpartijen met mensensmokkelaars ‘s nachts schering en inslag zijn, waar politie eerst traangas spuit om dan materiaal in beslag te nemen en zowel vluchtelingen als vrijwilligers van hulporganisaties intimideert. Het is mensonterend, onveilig en gewoonweg schandalig.
We verbeten de koude, maar vooral de afschuw en de kwaadheid om dit onrecht en luisterden naar de verhalen van deze mensen, terwijl ze ons thee aanboden die ze net van ons hadden gekregen. Het zijn verhalen van mensen die uiteindelijk ook maar op zoek zijn naar een beter leven. In ruil boden we een warme maaltijd, droge sokken, nieuwe schoenen en een tandenborstel, waarbij we vaak moesten kiezen tussen gradaties van ellende om uit te maken wie wat kreeg. Sommigen van ons speelden met de 40-tal aanwezige kinderen met speelgoed gemaakt van afval, iemand anders verzorgde verwondingen en zweren, of informeerde naar de gezondheid van een zwangere vrouw.
Ik heb me nog nooit zo slecht gevoeld terwijl ik iets aan het doen was wat in wezen juist is.
Want jawel, en nu richt ik mij expliciet tot jullie, beste leden van de (toekomstige) federale regering: het was juist wat wij deden. Wat fout is, is dat alle menselijkheid al vier jaar lang komt van vrijwilligers en vzw’s zoals Conscious Crew, Humain en zo veel andere fantastische organisaties en niet van een sterke, welvarende maatschappij als de onze, die structureel in de basisbehoeften van deze mensen voorziet. Begrijp me niet verkeerd. Dit is geen pleidooi voor open grenzen, noch pleit iemand ervoor om alle thuislozen op te vangen in ons land. Maar het is hoogdringend tijd dat er gepleit wordt voor menselijkheid. Neem mee de verantwoordelijkheid op en zorg voor sanitaire containers, drinkbaar water, een veilige en warme omgeving en correcte informatie. Help ons om die mensen – want dat zijn het, mensen! – te informeren over het levensgevaarlijke risico dat ze nemen wanneer ze voor de oversteek naar het Verenigd Koninkrijk vertrouwen op smokkelaars. Kijk verdorie niet weg en kies mee voor menselijkheid.
Wij vertrokken zondag in de late namiddag naar huis, wetende dat mensen die we die dag ontmoet hadden misschien diezelfde avond in een rubberbootje of koelwagen zouden kruipen, hun droom achterna, al dan niet met hun peuter of kleuter op hun rug. Ik kon er deze nacht niet van slapen. Ik vraag me af hoe u dat wel kunt. Het was koud het voorbije weekend.
Marthe Mennes
Lid van vzw Conscious Crew
